Το γλαύκωμα είναι μια χρόνια εκφυλιστική νόσος που αφορά το Οπτικό Νεύρο και οδηγεί σε εκφύλιση των νευρικών ινών που το απαρτίζουν, με ρυθμό ταχύτερο από το κανονικό. Πρόκειται για μια μη αναστρέψιμη και σιωπηλή νόσο που δε δίνει συμπτώματα παρά μόνο σε προχωρημένα στάδια και μπορεί να οδηγήσει στην τύφλωση, γι’ αυτό και η σωστή κλινική εξέταση θεωρείται ο ακρογωνιαίος λίθος στην έγκαιρη αντιμετώπισή της.
Θεωρείται κληρονομική νόσος αφού οι πρώτου βαθμού συγγενείς ενός γλαυκωματικού ασθενούς έχουν 6 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν γλαύκωμα, σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.
Η διάγνωση γίνεται κλινικά , καθώς και με εξετάσεις που αφορούν τόσο την ανατομία, όσο και τη λειτουργία του Οπτικού Νεύρου. Οι τρεις βασικές εξετάσεις που χρησιμοποιούμε είναι η Παχυμετρία Κερατοειδούς, η Οπτική Τομογραφία Συνοχής (GCC+RNFL) και τα Οπτικά Πεδία.
Τα τελευταία χρόνια, τη δική της θέση πλέον καταλαμβάνει και η Αγγειογραφία Οπτικού Νεύρου (Disc Angiography) που δίνει περαιτέρω πληροφορίες για την αιμάτωση της κεφαλής του Οπτικού Νεύρου. Η τελευταία βοηθά εκτός των άλλων, στη διαφοροδιάγνωση από άλλες αιτίες αλλοίωσης του Οπτικού Νεύρου που συγκαταλέγονται σε μια κατηγορία που ονομάζεται Νευρικές Οπτικοπάθειες.
Οι εξετάσεις αυτές μαζί με την μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης και τη γωνιοσκοπία αποτελούν τις εξετάσεις αναφοράς για την έγκαιρη διάγνωση της νόσου. Η ηλικία άνω των 40, αν όχι νωρίτερα σε κάποιες κατηγορίες, θεωρείται αυτή που ανεξαρτήτως κλινικής υποψίας , συστήνεται ο πρώτος απεικονιστικός έλεγχος σε άτομα με θετικό οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος, με ανάγκη ετήσιου περιοδικού επανελέγχου.
Στο γλαύκωμα δύο είναι οι βασικοί παθογενετικοί μηχανισμοί: πρώτον, η αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση οφθαλμού, που προκύπτει ως διαφορά στην ποσότητα του υδατοειδούς υγρού που παράγεται σε σχέση με την ποσότητα που απεκκρίνεται και δεύτερον, η διαταραχή της αιμάτωσης του Οπτικού Νεύρου.
Έτσι διαχωρίζουμε οντότητες όπως το Γλαύκωμα Ανοιχτής Γωνίας(που είναι το πιο συχνό), το Γλαύκωμα Κλειστής Γωνίας, το Ψευδοαποφολιδωτικό(που είναι συχνότερο στη Μεσόγειο), αλλά και το Γλαύκωμα Φυσιολογικής Πίεσης που συχνά υποδιαγιγνώσκεται, αφού δεν έχει το τυπικό προφίλ της νόσου και μπορεί να σχετίζεται με χαμηλούς καρδιακούς παλμούς ή Υπνικές Άπνοιες. Υπάρχουν και άλλα είδη γλαυκώματος ανάλογα με την αιτία που το προκαλεί, όπως το Χρωστικό ή το Φλεγμονώδες κ.ά, καθώς και τα δευτεροπαθή γλαυκώματα μετά από κάποιο χειρουργείο, τραυματισμό, όγκο κ.ά.
Όταν τεθεί η διάγνωση, θέση πλέον έχει η θεραπεία. Τοπικά κολλύρια, Laser Τραμπεκουλοπλαστικής (SLT), yag Ιριδοτομή και χειρουργείο( τραμπεκουλεκτομή ένθεση βαλβίδας ή MIGS) είναι οι βασικές θεραπείες, ανάλογα με το στάδιο και το είδος του γλαυκώματος. Και ενώ έως πρόσφατα μόνο η τοπική αγωγή με κολλύρια θεωρούνταν η πρώτη γραμμή αντιμετώπισης, πλέον αποφασίζεται εξατομικευμένα αν κάποιος είναι ο ιδανικός για θεραπεία με ένα ειδικό laser (SLT) που στοχεύει στον διηθητικό ηθμό από όπου διελαύνει το υδατειδές υγρό στην πορεία του από τον οπίσθιο προς τον πρόσθιο θάλαμο του οφθαλμού.
Έτσι, με αυτό το laser ίσως παρατείνεται ο χρόνος έως την έναρξη της τοπικής αγωγής, η οποία τίθεται εφ’ όρου ζωής. Η σημασία αυτού αυταπόδεικτη, όταν απαιτείται έναρξη θεραπείας σε νέους ηλικιακά ασθενείς. Αλλά και ανεξαρτήτως ηλικίας, εκεί που η θεραπεία πρέπει να τονωθεί ώστε να μεγιστοποιηθεί η υποτονική της δράση, ώστε να έχουμε μια σωστή πίεση- στόχο, χρησιμοποιείται επικουρικά και επαναλαμβάνεται σε διάστημα λίγων μηνών για μέγιστο αποτέλεσμα.
Τέλος, μεγάλο κεφάλαιο πια αποτελούν τα συμπληρώματα διατροφής ως νευροπροστατευτικά, που ισχυροποιούν την αντίσταση των νευρικών ινών στην εκφύλιση του γλαυκώματος.
Εξατομικευμένα, λοιπόν, κρίνεται ποια είναι η καλύτερη θεραπευτική αντιμετώπιση, όχι απλά για να αντιμετωπίσουμε τη νόσο, αλλά για να δώσουμε την καλύτερη λύση στον άνθρωπο που ζει με αυτή τη νόσο, δίνοντας βάση στις ανάγκες και την ποιότητα ζωής που ο καθένας επιλέγει.
